top of page
  • Writer's picturePascale Vanbutsele

Wat zijn pastels?

Pasteltekeningen en -schilderijen stralen met intens heldere kleuren en een rijke fluweelachtige textuur. Dat komt omdat pastelpoeder puur pigment is! Pastel is een gekleurd tekenmedium dat wordt gemaakt van zuivere kleurpigmenten in combinatie met een bindmiddel in de vorm van krijtjes, potloden en pannetjes. Pastels werden voor het eerst gebruikt in de vijftiende eeuw en werden door Leonardo da Vinci in zijn werken vermeld. Er bestaan nog pastelschilderijen uit die tijd die in uitstekende staat verkeren!


Pastelportret van spaniël Kilo op de schildersezel en rechts pastelpotloden, pastelkrijtjes, wat applicators en puntenslijpers
Aan de rechterkant vindt u pastelpotloden, pastelkrijtjes, enkele applicators en puntenslijpers.

Wat maakt pastel zo bijzonder?

Pastel is een medium dat het midden houdt tussen schilderen en tekenen. De afgewerkte stukken kunnen er even luxueus en helder uitzien als schilderijen, maar het proces om ze te maken lijkt meer op tekenen dan op schilderen. Hoewel ...


Ik heb wat ervaring met olie- en acrylverf en persoonlijk vind ik het meer op schilderen lijken, maar dan zonder geklieder. Het gebruiksgemak en de veelzijdigheid van pastels zijn de reden waarom ik ze verkies boven verf of kleurpotloden. Je hoeft niet eerst je kleuren te mengen en alle potjes met water of penseelreiniger klaar te zetten. Er zijn geen stinkende verfmediums of vast gedroogde verftubes. Met pastels bevestig je gewoon je pastelpapier op een plank op de schildersezel, je haalt je potloodetui en doosje met pastelkrijtjes tevoorschijn en je kunt beginnen.


Pastelpotloden en pastelkrijtjes met puntenslijpers en een sponsapplicator.
Enkele van mijn pastelpotloden en stiften. De grijze balletjes zijn kneedbare gummetjes.

Kleurintensiteit en veelzijdigheid

Ik heb ook wat met kleurpotloden gewerkt en vind dat best leuk. Maar ik miste de kleurintensiteit en de flexibiliteit van pastels. Met pastelkrijt kun je kleuren op het papier mengen tot je de gewenste toon en waarde krijgt. Als een kleur bijvoorbeeld te rood lijkt, kun je er met een olijfgroen pastelpotlood van dezelfde waarde overheen glazuren om het te verzachten. Met PanPastels kan je zelfs de kleuren mengen op een apart stuk papier, net zoals je dat met verf zou doen.


Net als met verf kun je met pastels laag over laag aanbrengen, waardoor diepte in de kleur en het onderwerp ontstaat. Ideaal voor dierenvachten! Je kunt licht over donker aanbrengen en omgekeerd, opnieuw perfect voor het afbeelden van dieren met een dichte, lange of gekrulde vacht.

Pastels maken vloeiende kleurovergangen in licht en schaduw zoveel natuurlijker omdat je de kleuren kunt mengen met een sponsapplicator voor grotere vlakken of je vinger kunt gebruiken voor de kleinere stukjes.


Pastelkunst moet met zorg worden behandeld

Een pastelschilderij kan worden vergeleken met natte verf en is gevoelig voor vlekken. Pastels zullen echter nooit barsten, vergelen of donkerder worden na verloop van tijd. Mits goed ingelijst en goed opgehangen, blijven de deeltjes eeuwenlang op hun plaats.


Een schilderij wordt tijdens de verzending beschermd met zuurvrij papier om vlekken te vermijden. Probeer het schilderij zo snel mogelijk achter glas in te lijsten om beschadiging te voorkomen. Het pasteloppervlak mag het glas niet raken. Hierdoor kunnen pastels aan het glas blijven kleven en vlekken veroorzaken. Gebruik een zuurvrij passe-partout of afstandhouders om dit te voorkomen. Een dubbele passe-partout is aan te bevelen. Hierdoor ontstaat een gootje waarin pastelstof kan vallen. Zo blijft het zichtbare passe-partout schoon.


Acryl of plexiglas is niet aan te bevelen, omdat de elektrische lading die door deze materialen ontstaat, de pastel van het papier kan verwijderen. Gebruik bij voorkeur echt glas.

Het is ook aan te raden een kunstwerk nooit in direct zonlicht op te hangen. De warmte kan vocht veroorzaken en het werk beschadigen of de kleuren doen verbleken. Hang kunstwerken ook liever niet op in vochtige ruimtes, zoals de badkamer of de keuken.



0 views0 comments
bottom of page